Tematski članci

Najupadljiviji događaj, koji se desio u oktobru  su blokirajuće i vizne sankcije Evropske Unije zbog "slučaja Navaljni".  One su u Rusiji izazvale mješavinu  čudjenja i uzrujanosti. Motiv sankcija se svodi na to da zločin nije mogao biti učinjen bez znanja države, a to znači da su za njega znali ili mogli su znati, saradnicui administracije predsjednika na visokom dužnostima i specijalne službe.

Isto to se tiče vojnih i NII (naučnoi istraživačkih instituta) organske hemije i tehnologije, koji su obuhvaćeni sankcijama:oni su u vezi sa tematikom hemijskog naoružanja, a to znači  da je njihova aktivnost ili neaktivnost doprinijela njegovom korišćenju u trovanju Alekseja Navaljnog.

Drugim riječima motivacija je zasnovana na hipotezama i sumnjama, a ne na činjenicama, koje bi raskrinkale konkretna lica. Sa ruske strane su se čuli uobičajeni argumenti o nepostojanju dokaza i odgovora na službene zahtjeve.

Kao i u "slučaju Skripalja" odnosi Rusije i Zapada su podsjećali na dijalog nijemog i gluhog.

Ipak, ukoliko zaboraviimo političke strasti, izdejstvovane sankcije, zbog "slučaja Navaljni" mogu se smatrati relativno bezazlenim. Ograničenja se ne dotiču ekonomije i trgovine. Njemačka je nastavila svoje učešće u "Sjevernom toku 2". Evropska Unija se pridržava doktrine - saradnja sa Rusijom po izboru. Zahtjevi Evropskog parlamenta iz septembra, da se Rusija kazni, realizovani su u veoma skraćenoj formi.

SAD zbog "slučaja Navaljni" za sada nije uveo sankcije, iako ih Kongres uporno predlaže.Takav zahtjev je u oktobru uputila grupa senatora, koja je napisala pismo (.pdf) državnom sekretaru Majku Pompeu i ministru finansija Stivenu Mnučinu. Prethodno je u Senatu bio pripremljen zakon o sankcijama protiv službenih lica u Rusiji, za koje se pretpostavljalo da su umiješana u incindent.

Van svake je sumnje da će se sankcije SAD u vezi sa ovim slučajem, pojaviti. Ali teško da se može očekivati preduzimanje  radikalnijih mjera, što neće zavisiti od toga ko će odnijeti pobjedu na izborima.

Najvjerovatnije će se preduzeti blokada i vizna ograničenja, a spisak SAD će biti sličan već postojećem spisku Evropske Unije.

Reakcija Rusije na sankcije Evropske Unije je takođe bila potpuno uzdržana, bez obzira na oštre političke izjave. Za sada nijesu preduzete specijalne ekonomske mjere, mada i Predsjednik i Vlada imaju sva neophodna ovlašćenja.

Uostalom, opšta situacija je daleko od idealne. Vašington nastavlja da pritiska na "Sjeverni tok 2". Ministarstvo inostranih poslova je najavilo šire tumačenje  prošlogodišnjeg zakona PEESA, koji je zabranjivao angažovanje brodova za utovar cijevi. Sada se uz angažovanje brodova podrazumijeva i njihovo tehničko osiguranje, a takođe i finansiranje takvih poslova. To jeste pod sankcijama po drugi put se mogu naći kompanije, koje, naprimjer, učestvuju u preuređenju "Akademika Čerskog" i "Fortune". Ograničenja  prijete i bankama, koje finansiraju takve transakcije.

U vezi sa izborima u SAD, osjetljivom postaje i tematika "ruske umiješanosti".

Američki mediji, političari i rukovodioci specijalnih službi o njemu govore upadajući u riječ jedni drugima. U roku od 45 dana poslije izbora nacionalna obavještajna služba i druge profilne strukture su u obavezi da daju službeni zaključak o prisustvu inostrane umiješanosti.

Godine 2018. poslije prelaznih izbora u Kongres, takav zaključak je bio negativan. Vjerovatnoća da će se umiješanost službeno otkriti nakon predsjedničke trke  2020. godine je veoma mala. U krajnjem slučaju tekući povodi teško da su dovoljni za radikalno povećanje sankcija ili ponovno usvajanja zakonskih projekata  o "sankcijama iz pakla" (DASKA i DETER). U Kongresu ne spavaju već predlažu nove zakonske projekte. Ali u postojećim uslovima njihove šanse za prolaz se čine mizernim.

Rezultati izbora u SAD ne bi trebalo da fundamentalno utiču na politiku sankcija u odnosu prema Rusiji. Ipak će od figure novog predsjednika zavisiti njena stilistika i pojedinosti. O njima će biti moguće govoriti poslije izbora.